Cobouw 25/03/2022

In Oegstgeest is 60 miljoen nodig voor achterstallig onderhoud infrastructuur

De komende jaren moet de gemeente Oegstgeest meer dan 60 miljoen euro investeren om wegen, bruggen en groenvoorzieningen veilig en toegankelijk te houden. De rekening komt na de verkiezingen. “Niets doen is geen optie.”

Door Johan Nebbeling

De Duikerbrug in Oegstgeest. Foto: Johan Nebbeling

De Duikerbrug over de Pastoorswatering is zo’n beetje hét symbool van de sluipende teloorgang van de openbare ruimte en de infrastructuur in Oegstgeest. Ooit reed de tram erover en al het verkeer van en naar de oude Dorpsstraat. Nu is de Duikerbrug al meer dan vijftien jaar zo krakkemikkig en onveilig dat hij met rood-witte roadblocks sinds drie jaar is afgesloten voor gemotoriseerd verkeer.

De historische brug wordt vervangen en niet gerestaureerd, zo is na een jarenlange discussie besloten. Het wordt, mede vanwege de talloze kabels en leidingen die via de brug het water overbruggen, hoe dan ook een complexe en kostbare ingreep.

Geen keuze

En zo telt Oegstgeest tientallen bruggen, wegen, straten, speelplaatsen en plantsoenen die hoognodig – maar dan ook echt hoognodig – moeten worden aangepakt. “We hebben geen keuze”, zegt verantwoordelijk wethouder Peter Glasbeek. “Niets doen is geen optie.”

Nu al, blijkt uit het recent aan de raad voorgelegde Meerjarenonderhoudsprogramma 2022-2027 (MJOP), is door achterstallig onderhoud van de openbare ruimte de veiligheid en toegankelijkheid van tal van wegen en bruggen discutabel. Het MJOP spreekt van ‘noodzaak en geen luxe’ als het om het aanpakken van de onderhoudsachterstanden gaat. Het kwaliteitsniveau van de openbare ruimte haalt op veel plaatsen niet het als ‘sober en doelmatig’ gekenschetste basisniveau volgens de CROW-norm B.

Uitstel van aanpak betekent dat onderdelen moeten worden weggehaald, afgesloten dan wel als gevaarlijk worden aangegeven, valt in het MJOP te lezen. Buurgemeente Katwijk drong er in een brandbrief bij Oegstgeest op aan snel iets te doen aan de verbetering van de doorstroming en de veiligheid van de voor de nieuwe woonwijk Nieuw-Rhijngeest belangrijke Rijnsburgerweg-Rijnzichtweg.

Geschrokken

Glasbeek, gepokt en gemazeld in zowel het openbaar bestuur als het bedrijfsleven, schrok naar eigen zeggen behoorlijk toen hij drie jaar geleden aantrad als wethouder in Oegstgeest en met de alarmerende toestand van de Oegstgeestse infrastructuur en openbare ruimte werd geconfronteerd. “Dat het ernstig was, wist ik wel. Maar een compleet beeld ontbrak, evenals beheers- en onderhoudsplannen. Tja, hoe ontstaat zoiets? Het heeft te maken met keuzes die in het verleden zijn gemaakt onder druk van door het rijk opgelegde bezuinigingen en het gebrek aan aandacht in de politiek voor het belang van onderhoud.”

Ook, blijkt uit de bijlage bij het MJOP, was de gemeentelijke organisatie ‘niet toegerust’ om de in het verleden toegekende middelen daadwerkelijk aan te wenden en in te zetten. De gemeente ontbeerde de menskracht en de deskundigheid om de problemen adequaat aan te kunnen pakken.

Inzicht

De afgelopen tijd heeft Glasbeek, die eerder een soortgelijke klus voor zijn rekening nam in Leiderdorp, ‘enorm veel tijd en energie’ gestoken in het in kaart brengen van de problemen en het opstellen van beheers- en onderhoudsplannen. “Daardoor hebben we nu voor het eerst in jaren een goed beeld van wat er moet gebeuren.”

En dat is niet niks. Op de gemeentelijke begroting voor de periode 2022-2025 is tien miljoen euro gereserveerd voor het wegwerken van achterstallig onderhoud, maar dat bedrag biedt volstrekt onvoldoende soelaas om de urgente problemen aan te pakken.  Alleen al voor de eerste fase van de drie herstelfasen die nodig zijn om Oegstgeest weer het dorp te maken ‘waar het fijn wonen en leven is’, zoals het MJOP stelt, is de komende jaren 27 miljoen euro nodig.

Het betreft een veertigtal projecten die voor 2029 moeten worden uitgevoerd om afsluitingen van wegen, bruggen en viaducten te voorkomen. Het kwaliteitsniveau wordt daarmee op basisniveau CROW-B gebracht.

De onderhoudsfasen twee en drie die voor na die periode op de agenda staan, vragen om nog eens minimaal 33 euro aan investeringen. Een deel van dat bedrag is ook bestemd om de gemeentelijke projectorganisatie op orde te brengen.

Schuldquote

Voor de geplande investeringen moet binnen de gemeentelijke begroting nog dekking worden gevonden. De zogeheten schuldquote van Oegstgeest zal daarmee vrijwel zeker tot boven de algemeen als ‘zeer kritisch’ aangeduide waarde van 130 procent oplopen. Daarmee is Oegstgeest overigens bepaald niet de enige met problematische schulden, ook veel andere gemeenten kampen met (te) hoge schuldenlasten.

Vanwege de grote impact op de gemeentelijke begroting en de langdurige gevolgen ervan voor financiële situatie van Oegstgeest is het raadsbesluit over het Meerjarenonderhoudsprogramma over de gemeenteraadsverkiezingen heen getild. Maar veel keuze heeft de nieuwe raad niet, want uitstel of afstel van de benodigde investeringen is volgens wethouder Glasbeek niet aan de orde: “Dan krijg je te maken met afsluitingen en echt onveilig situaties. Dat kun je je als gemeente niet permitteren.”

Bezuinigingen

Het komt er in de praktijk op neer dat de nieuwe raad zich alleen zal kunnen uitspreken over hoe het aanstormende tekort op de begroting moet worden opgevangen: via bezuinigingen op andere gemeentelijke taken of via lastenverzwaringen voor de burgers. Het zal, verwacht Glasbeek, een combinatie van beide worden. Hoe dan ook zullen de inwoners van Oegstgeest de gevolgen ondervinden.

Peter Glasbeek maakt dat niet meer mee als wethouder. Hij gaat na de verkiezingen met pensioen.