Op verzoek van de AD-redactie schreef ik twee proefafleveringen voor een eventuele nieuwe rubriek. In ‘Onder Bewind’ zou ik de verhalen van bewindvoerders in de schuldsanering optekenen, zo was de bedoeling. De nieuwe rubriek kwam er niet. Jammer eigenlijk, want nu ik ze na jaren weer teruglees, denk ik: best leuk eigenlijk! Hieronder de laatste van twee. 

Botte pech en eigen schuld

Nog niet zo lang geleden is de aangeslagen vijftiger tegenover me een geslaagd ondernemer met een goedlopend consultancybedrijf. Grote opdrachtgevers, vijf man personeel, dure auto, eigen woning. Nu heeft hij bij de rechtbank bewindvoering aangevraagd in het kader van de Wet Schuldsanering Natuurlijke Personen (WSNP) en moet hij alle zeilen bijzetten om in drie jaar én zijn schulden zoveel mogelijk af te lossen én zijn leven op orde te krijgen.

Het is de economische crisis die hem nekt. Een voor een raakt hij zijn klanten kwijt. Bedrijven gaan failliet en openstaande rekeningen blijven onbetaald. Er komt steeds minder geld binnen en hij moet inkrimpen. Maar hij is te sociaal en ontslaat zijn werknemers pas als het eigenlijk al te laat is.

Toch koopt hij, net voor de markt instort, een ander huis, omdat zijn ziekelijke dochter daar beter uit de voeten kan. Zijn oude huis raakt hij niet kwijt voor de prijs die hij in gedachten had. Hij besluit het voorlopig niet te verkopen, waardoor hij jarenlang met dubbele lasten zit. “Ik dacht dat het allemaal wel goed zou komen. Dat was mijn grootste fout”, zegt hij.

Zijn zaak gaat op de fles en hij blijft achter met tonnen schuld. De veiling van zijn woningen door de bank levert onvoldoende op en de schuldeisers en deurwaarders lopen de deur plat van de bescheiden huuretage waar hij woont. “Ik kon er niet meer tegen”, zegt hij. Hij heeft bewindvoering aangevraagd om rust te krijgen, ook voor zijn kinderen.

Grote schulden dóen iets met mensen, weet ik uit ervaring. Ze vernietigen het zelfvertrouwen en tasten het gevoel van eigenwaarde aan. Ook deze man is geen schim van de succesvolle ondernemer die hij ooit was.

Maar hij is ook een vechter. Hij volgt met succes een opleiding tot touringcarchauffeur en vindt zelfs vrij makkelijk een baan. Maar vlak voor zijn eerste werkdag krijgt hij een hartaanval en zijn nieuwe baas durft het risico niet aan. Hij kan weer opnieuw beginnen.

Nu kookt hij als vrijwilliger voor daklozen, vertelt hij. “Zo maak ik me nuttig en ik doe ervaring op. Misschien kan ik straks ergens als kok aan de slag.” Niet de toekomst zoals die hem lang toelachte, maar hij beseft dat hij weinig meer te willen heeft. “Ik pak alles wat ik pakken kan.”

Een combinatie van botte pech en een paar verkeerde beslissingen hebben hem aan de rand van de afgrond gebracht. Hij beseft dat hij deels zelf verantwoordelijk is voor het diepe dal waar hij nu doorheen gaat. Dat besef kan de eerste stap zijn op weg naar zijn rehabilitatie: hij neemt de verantwoordelijk voor zijn eigen leven en geeft het niet op. Ik bewonder hem daarvoor.